Ochrona prawna opisów i zdjęć produktów w sklepie internetowym?

Stworzenie opisu produktu na stronę sklepu internetowego nie jest prostym zadaniem. Po pierwsze taki opis musi być zgodny z przepisami prawa, jak kodeks cywilny, ustawa o prawach konsumenta czy ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Po drugie tworząc opis produktu należy brać pod uwagę SEO i pozycjonowanie strony sklepu internetowego. Przygotowanie w ten sposób opisu produktu wymaga wiele pracy zarówno nad samym procesem twórczym, jak i uprzednio podczas zdobywania wiedzy jak to prawidłowo zrobić. W końcu po trzecie opis musi być interesujący i zachęcający dla odbiorcy.

Stworzenie opisów produktów do sklepu internatowego wymaga niekiedy dużego nakładu pracy oraz inwestycji. Jak więc możemy chronić się przed skopiowaniem opisów produktów z naszego sklepu przez konkurencyjne sklepy?

Wszystko zależy od charakteru opisu. Jeżeli opis produktu jest stworzony przez człowieka oraz posiada indywidualny i twórczy charakter może zostać uznany za utwór w rozumieniu prawa autorskiego i tym samym podlegać ochronie prawnej. Mimo, że opis produktu trudno porównać do wiersza czy obrazu może on tak jak dzieła sztuki podlegać tej samej ochronie prawnej. Dla charakteru utworu, zgodnie z prawem autorskim, nie ma znaczenia bowiem wartość artystyczna utworu, czy też to że został stworzony dla celów czysto praktycznych.

Definicja ustawowa utworu brzmi następująco: „Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).” (art. 1 ustawy). Stanowisko Sądu Najwyższego wskazuje, że utwór może posiadać praktyczny charakter i jedynie minimalne elementy twórcze, co nie stoi na przeszkodzie jego ochronie – „Utwór to każdy przejaw indywidualnej działalności twórczej człowieka. Pod ochroną prawa znajduje się każde dzieło o cechach osobistej twórczości bez względu na jego wartość, także wtedy, gdy dzieło stworzono dla celów praktycznych, byle tylko dzieło przynajmniej pod względem formy, wykazywało pewne elementy twórcze, choćby minimalne.”(SN 31 marca 1953 r., II C 834/52). Stworzenie opisu produktu w sposób indywidualny, odróżniający od innych opisów, nadaje mu charakter oryginalnego i twórczego. Taki opis musi posiadać cechy wyróżniające, osiągnięte dzięki indywidualnemu wkładowi pracy twórczej autora. Jeżeli więc opis będzie stanowił utwór jego skopiowanie i powielenie na innej strony bez zgody autora lub osoby, której przysługują majątkowe prawa autorskie będzie stanowiło naruszenie praw autorskich z wszelkimi tego konsekwencjami.

Również zdjęcia produktów w sklepie internetowej będą stanowiły utwór chroniony przez prawo autorskie. Twórczość i oryginalność zdjęć będzie wywodzić się z wyboru inscenizacji, ustawienia produktów lub oświetlenia, kadrowania oraz kąta ujęcia. Często Autor dokonuje również wyboru spośród zrobionych zdjęć, a także poddaje je obróbce w programach komputerowych. Poprzez dokonywanie tych różnych wyborów autor fotografii jest w stanie odcisnąć na tworzonym dziele swój „osobisty charakter”. Tak stworzone zdjęcia nie mogą być bez zgody kopiowane i wykorzystywane przez nieuprawnione osoby.

Dla ochrony praw autorskich i uznaniu zdjęć lub opisów produktów za utwór nie ma jednak znaczenia nakład pracy czy inwestycji w ich stworzenie. Jeżeli nasze opisy nie mają jednak charakteru utworu (w sposób wskazany powyżej) ponieważ np. nie są opisowe, a zbudowane są jedynie z danych oraz parametrów technicznych, mogą pod pewnymi warunkami podlegać ochronie sui generis jako baza danych. Zgodnie bowiem z definicją ustawową – baza danych oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. Termin „dane” użyte w definicji powinien być rozumiany szeroko jako wszelkiego rodzaju informacje. Doprecyzowanie w ustawie części składowych bazy poprzez określenie „jakichkolwiek” tylko potwierdza tezę o liberalnym podejściu do statusu części składowych bazy danych. („Ustawy autorskie. Komentarze.”, Tom II, pod red. R. Markiewicza).

Zbiór opisów produktów znajdujących się w sklepie internetowym zawiera informacje, z których każda przedstawia indywidulana wartość informacyjną. W ten sposób powstała baza składa się z niezależnych elementów, a każdy element zachowuje niezależną wartość informacyjną. Konstytutywną cechą baz danych jest sposób ich uporządkowania. Może to być sposób klasyfikacji. Powszechną funkcją sklepów internetowych jest tzw. „filtrowanie” wyników wyszukiwania po cenie lub określonych cechach. Można więc przyjąć, że i ten warunek legalnej definicji jest spełniony. Bazy danych podlegają ochronie prawnej ze względu na nakład pracy i inwestycji w ich stworzenie. Nakład inwestycyjny odnosi się bowiem zarówno do nakładu finansowego jak i zaangażowania zasobów ludzkich lub środków technicznych. Tutaj również może mieć znaczenie nakład pracy w doborze odpowiednich słów pod SEO lub zaangażowanie specjalistów od SEO.

Jeżeli dojdzie do naruszeń i bezprawnego wykorzystania zdjęć lub opisów produktów możemy skorzystać z ochrony sądowej. Po bezskutecznym wezwaniu naruszyciela do zaprzestania takich działań możemy złożyć stosowne roszczenie do sądu, w tym roszczeń odszkodowawczych. W ramach postępowania cywilnego możliwe jest także zabezpieczenie roszczenia na czas trwania procesu poprzez nakazanie przez sąd zaprzestania naruszeń lub w inny odpowiedni sposób w zależności od potrzeb i okoliczności danej sprawy.